8 februari 2014 - De reus die er niet had mogen zijn

Door: Merijn Rengers, John Schoorl − 08/02/14 

 

Oud-ABN Amro-bestuurder Rijkman Groenink en andere topbankiers hebben de afgelopen jaren miljoenen van de fiscus teruggekregen dankzij hun investeringen in duurzame energie. 

 Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant naar de bouw en financiering van de eerste megamolen op het Nederlandse vasteland, de bijna 200 meter hoge windturbine De Ambtenaar bij Medemblik. Om de duurzaamheidsdoelstellingen van de overheid te halen, moeten de komende jaren veel meer van dit soort windmolens worden gebouwd.

 Het was niet bekend dat De Ambtenaar via een ingewikkelde fiscale constructie als beleggingsobject was verkocht aan een groep van 21 bankiers en financieel specialisten. Zij hoeven daardoor minder inkomstenbelasting te betalen. Naar schatting de helft van de totale opbrengst van de enorme windmolen bij Medemblik bestaat uit subsidies en belastingvoordelen voor de eigenaren. 

Vermogende particulieren 

Elders in Nederland zijn vergelijkbare fiscale constructies opgetuigd voor schone energie, om vermogende particulieren belastingvoordeel te bieden. Het betreft behalve windmolens ook bijvoorbeeld mestverwerkingsinstallaties.

Rijkman Groenink zegt in een reactie dat 'zeer veel duurzame projecten' op deze wijze zijn gefinancierd. 'Ideële doelen worden gecombineerd met een redelijk rendement van circa 10 procent,' aldus Groenink. Ook stelt hij 'een klein deel' van zijn hoge belastingaanslag uit 2007 (toen hij zijn aandelen ABN Amro verkocht) terug te hebben gekregen dankzij zijn investering in de molen.

ABN Amro 

Groenink bezit 15 procent van De Ambtenaar, ABN Amro bestuursadviseur Frans van Lanschot 8 procent, het hoofd grondstoffen van de Rabobank 5 procent en twee afgezwaaide topmannen van private equity-bedrijf NPM Capital samen 9 procent.

Veel omwonenden zijn boos over het formaat en de geluidsoverlast van de molen. Voormalig wethouder Kees List van Wieringermeer, die zijn handtekening zette onder de bouwaanvraag, zegt dat de molen 'eigenlijk niet gebouwd had mogen worden' omdat die niet in het bestemmingsplan paste.

 Volgens List is er een truc toegepast door de alleenstaande windmolen te behandelen alsof het een grootschalig windpark was. Hij kon dit tot zijn spijt niet meer ongedaan maken. 'De plannen hadden aan de gemeenteraad en aan de provincie voorgelegd moeten worden,' zegt List. 'Maar toen ik de papieren onder ogen kreeg, was het een gelopen koers. Dat is voor mijn tijd gebeurd - onder de ogen van de toenmalige wethouder en burgemeester, beiden van het CDA.'

Een woordvoerder van de gemeente Hollands Kroon, waaronder Wieringmeer valt, zegt in reactie dat 'de vergunning voor De Ambtenaar is verleend omdat het bouwwerk en het voorgenomen gebruik paste in de toen van toepassing zijnde regelgeving.'

 Vandaag in de Volkskrant: De reus die er niet had mogen zijn

 

 Ideële doelen worden gecombineerd met een
 redelijk  rendement van circa 10 procent 
Rijkman Groenink


De verklaring van Rijkman Groenink 

 'Ik ben voor 15 procent eigenaar van De Ambtenaar, omdat ik geloof in het verduurzamen van de energieproductie. Daarnaast zijn er financiële redenen. De overheid heeft een aantal duurzame energiesubsidies opengesteld voor particulieren. Dat is vooral interessant als je in de hoogste belastingschijf valt. 
Ik werd over deze molen gebeld door een gespecialiseerde finan-ciële boetiek. De eigenaren kende ik nog uit de financiële wereld. Zij hadden net als iedereen in de krant gelezen dat ik in 2007 heel veel inkomstenbelasting had betaald, nadat ik mijn aandelen ABN Amro had verkocht. Ik was net op tijd om een deel daarvan terug te halen. Dat kon dankzij een zogeheten carry-back, waardoor je tot vijf jaar na dato je inkomstenbelasting kunt terugclaimen. Dat is allemaal geaccepteerd door de fiscus. De top van de loonslaven werkte de afgelopen jaren in de financiële sector. Juist voor bankiers zijn investeringen in duurzame energie interessant als aftrekpost. Zij betalen - in tegenstelling tot ondernemers - veel inkomstenbelasting. 
De overheid heeft dit schema bedacht. Daardoor verdien ik in drie jaar tijd mijn investering terug. Het totale rendement bedraagt 10 en 15 procent, en dat vijftien jaar lang. Er zijn overigens wel risico's aan verbonden, bijvoorbeeld dat het minder hard waait dan is voorgespiegeld, of dat er technische problemen zijn met de molen. 
De Ambtenaar is een prachtige machine. Ik moet wel zeggen: hij is erg groot en staat relatief dicht bij Medemblik. Daar hebben de investeerders zich niet mee bemoeid en de omwonenden hebben zich dat niet gerealiseerd.'




De Volkskrant